Ciąża urojona u psa — co to jest, ile trwa i jakie są objawy?
|
Spis treści: |
Ciąża urojona, inaczej rzekoma jest stanem fizjologicznym niewykastrowanych suczek. Często nie daje objawów, ale bywa, że objawy są liczne i nasilone. Co to jest ciąża urojona? Czy jest groźna dla zdrowia psa? Jak ją rozpoznać? Co powinien zrobić opiekun suki? Na te pytania odpowiada poniższy artykuł.
Czym jest ciąża urojona u psa?
Ciąża urojona jest stanem fizjologicznym, nie chorobą dojrzałej płciowo suczki, u której nie doszło do zapłodnienia i w macicy nie rozwijają się płody, a organizm suki mimo to przygotowuje się do porodu i wychowywania szczeniąt. Są to objawy psychofizyczne. Pojawiają się około 2-3 miesiące po zakończeniu ostatniej cieczki. Objawy ciąży dotyczyć mogą tylko suki niewykastrowanej, ponieważ tylko u takich suczek produkowane są hormony płciowe. U suk takich, zwykle przez 2- 3 miesiące po ostatniej rui utrzymuje się we krwi dość wysoki poziom hormonu zwanego progesteronem. I właśnie po tych około 12 tygodniach poziom tego hormonu bardzo spada, co z kolei stymuluje wytwarzanie w organizmie innego hormonu- prolaktyny. Pobudza on zachowanie suki do przygotowań do porodu i wychowywania młodych, czyli pojawiają się objawy ciąży urojonej.
Nie u wszystkich suk i nie w każdej rui, poziom odpowiednich hormonów jest tak samo wysoki i podlega tak samym dużym wahaniom, dlatego objawy ciąży rzekomej nie zawsze się pojawiają. Bywa, że określona niewykastrowana suka nigdy nie będzie przechodziła ciąży urojonej, jednak inna może mieć objawy ciąży urojonej w wielu cyklach płciowych.
Ewolucyjne podłoże ciąży urojonej
Występowanie ciąży urojonej jest zjawiskiem atawistycznym, związanym z pochodzeniem psów. Wywodzą się one od wilków — zwierząt żyjących w stadach o wyraźnej hierarchii. Przywilej rozmnażania i wydawania potomstwa w stadzie ma tylko samica alfa. Inne suki, dojrzałe płciowo przechodzą cieczkę, ale nie są zapładniane. Mimo to ich organizmy przechodzą takie zmiany hormonalne na skutek których kiedy samica alfa rodzi potomstwo, są one gotowe do opieki nad nim, a nawet karmienia szczeniąt. Jest to mechanizm wewnątrz populacyjny umożliwiający przeżycie potomstwa pary alfa, nawet jeśli samica alfa zginie. U psów pewne zmiany hormonalne typowe dla ciąży urojonej występują u suk niewykastrowanych, ale wyraźna manifestacja innych objawów zdarza się znacznie rzadziej.
Czynniki pobudzające powstanie objawów ciąży urojonej u psa
- najważniejszą, podstawową przyczyną są oczywiście odpowiednio nasilone zmiany hormonalne w organizmie psa. Dotyczą takich hormonów jak estrogeny, progesteron, prolaktyna.
- Przybycie do rodziny szczeniaczka lub np. kociaka. Obecność malutkiego zwierzęcia powoduje u suki silne emocje wywołujące rozbudzenie się w niej instynktu macierzyńskiego. Rozwijający się instynkt macierzyński wpływa na gospodarkę hormonalną głównie w zakresie hormonów związanych z porodem i pojawiają się u suczki objawy ciąży urojonej- samica będzie chciała karmić i opiekować się szczeniakiem.
- Bliski kontakt z suką, która jest w ciąży lub niedawno urodziła szczeniaki. Taka przyczyna pojawienia się ciąży urojonej u psa jest dosyć częsta, zwłaszcza kiedy obie suki żyją pod jednym dachem. Dodatkowym stymulującym czynnikiem może być fakt, że obie suki miały w tym samym czasie cieczki.
- Zabieg usunięcia jajników, zwłaszcza w czasie zaraz po zakończeniu cieczki- następuje wtedy zaburzenie gospodarki hormonalnej mogące skutkować objawami ciąży urojonej u suczki.
- Będąca w toku lub niedawno zakończona terapia hormonalna- w organizmie psa jest zaburzona gospodarka hormonalna
- Niedoczynność tarczycy- w takim schorzeniu we krwi występuje podniesiony poziom hormonu przysadkowego TSH, który stymulująco działa na wydzielanie prolaktyny, a ta daje objawy ciąży urojonej u psa.
Objawy ciąży urojonej u psa
Ciąża urojona nie jest chorobą. Objawy ciąży urojonej mogą wystąpić lub nie, u naszej suczki. Mogą towarzyszyć wielu cyklom płciowym lub występować sporadycznie, mogą występować nieliczne objawy lub całe ich spektrum, mogą być mniej lub bardziej nasilone.
- Zwierzę jest niespokojne, może popiskiwać
- Często pojawiają się wahania nastroju- suczka raz jest ospała, apatyczna, za chwilę może być nadmiernie pobudzona
- Suka zabiera się do budowy gniazda- znosi miękkie tkaniny, ubrania i mości z nich legowisko
- Suka znosi do legowiska różne przedmioty, traktując je jak szczeniaki. Są to najczęściej miękkie zabawki, pluszaki, zwłaszcza piszczące. Zwierzę opiekuje się nimi, pilnuje, nosi w zębach, liże je.
- Mogą się u psa pojawić zachowania agresywne związane z ochroną legowiska. Suka warczy nawet na domowników zbliżających się do jej gniazda, może też szczerzyć zęby. Takie agresywne zachowania są bardziej spotęgowane przy obcych ludziach, czy w odniesieniu do innych zwierząt.
- Pojawia się u psa niechęć do spacerów, czy w ogóle do aktywności fizycznej. Wyprowadzana na spacer, po załatwieniu swoich potrzeb fizjologicznych nalega na powrót do domu. Suka preferuje leżenie w swoim legowisku i pilnowaniem swojego "miotu".
- Zwykle u psa z ciążą urojoną występuje nadmiernie dobry apetyt, rzadziej zdarza się odwrotna sytuacja- brak apetytu.
- Powiększa się obrys brzucha psa.
- Nadstawianie przez psa brzucha do głaskania
- Narządy rozrodcze suczki mogą stać się rozpulchnione, nabrzmiałe
- Powiększanie się i przekrwienie sutków
- Zwiększone lizanie sutków przez sukę
- Pojawienie się wydzieliny mlecznej z sutków, czyli laktacja
- U suczki mogą pojawić się wymioty i nieco podwyższona temperatura.
Co robić, gdy podejrzewamy u psa ciążę urojoną?
Jeżeli pojawiają się jakieś objawy mogące wskazywać ciążę urojoną, zastanówmy się, czy jest możliwość, aby suczka była w rzeczywistej ciąży. Może w okresie rui wyrwała się nam na spacerze i na jakiś czas znikła? Najlepiej jest w takim przypadku poprosić lekarza weterynarii o badanie. Lekarz przeprowadzi też badanie, czy objawy nie towarzyszą rozwijającej się chorobie np. ropomaciczu, nowotworowi sutka czy listwy mlecznej. Jeśli pies nie jest w ciąży rzeczywistej ani nie rozwija się jakaś choroba, poczekajmy bez niepokoju na ustąpienie objawów ciąży urojonej. Objawy trwają tydzień, czasem trochę dłużej. Możemy podjąć pewne działania w celu złagodzenia objawów ciąży urojonej u psa lub i skrócenia czasu ich występowania:
- Przy nadmiernym apetycie u psa, zmniejszamy ilość podawanej karmy. Możemy też zmienić karmę na taką z mniejszą zawartością białka lub karmę z obniżoną ilością kalorii. Takie działanie zmniejszy poziom metabolizmu u psa, a więc i produkcję prolaktyny.
- Pochowajmy zabawki swojego psa, zwłaszcza te, które mogą być przez suczkę traktowane jak szczeniaki
- Próbujmy zachęcić swojego psa do zabaw- proponujmy zabawy atrakcyjne i lubiane przez psa. Poświęćmy psu więcej czasu, zabierając go na dłuższe spacery.
- Spróbujmy odwrócić uwagę suki od jej legowiska, np. zaangażujmy ją do nauki nowych komend czy sztuczek
- Nie zostawiajmy w zasięgu psa miękkich tkanin, które mógłby wykorzystać do moszczenia gniazda, a z gotowego już gniazda dyskretnie zabierajmy tkaniny
- Nie pozwalaj swojemu psu na wylizywanie sutków, Taka stymulacja pobudza produkcję prolaktyny- ta między innymi pobudza laktację, czyli wydzielanie mleka
- Nie głaszcz ani nie masuj brzucha swojego psa- takie działanie pobudza laktację.
Jeżeli ciąża urojona u psa trwa ponad 3 tygodnie albo pojawia się silny obrzęk sutków, poszukajmy pomocy lekarskiej, może być zagrożone zdrowie psa. Długotrwała produkcja mleka przez gruczoły mlekowe połączona ze skąpym jego wydzielaniem może prowadzić do powstania zastoin i zapalenia gruczołów mlekowych. Manifestuje się to obrzękiem i zaczerwienieniem sutków, a także dużą ich bolesnością. Lekarz zaleci stosowne leczenie, czyli przepisze leki przeciw laktacyjne, a jeśli będzie potrzeba również przeciw zapalne.
Jak zapobiegać ciąży urojonej u suki?
Jest tylko jeden sposób na zapobieganie ciąży urojonej u psa. Tym sposobem jest kastracja, czyli zabieg chirurgiczny, w czasie którego wycinane są jajniki i macica suczki. Tylko po kastracji nie są produkowane hormony płciowe i nie ma problemów z ciążą urojoną.
Sterylizacja polega na przecięciu drożności jajników, a więc jajniki nadal funkcjonują w ciele psa i produkują hormony płciowe. W tym przypadku ciąża urojona jest możliwa, chociaż do rzeczywistej dojść nie może. W przypadku kastracji jest jeszcze jedna korzyść — organizm psa jest chroniony przed chorobami nowotworowymi układu rozrodczego i przed ropomaciczem, a więc chronione jest zdrowie zwierzęcia.
Podsumowanie
Ciąża urojona jest stanem fizjologicznym, nie chorobą, Jej objawy mogą się pojawiać u suk, lub się nie pojawiają. Na pojawianie się objawów mają wpływ pewne czynniki, ale objawy nie zależą od wieku suki, rasy, tego, czy wcześniej rodziła, czy też nie. Zapobieganie ciąży urojonej, które mogą być pewnym obciążeniem dla psa i dla opiekuna również polega na kastracji suki. Pamiętajmy, że kastracja doprowadza do niepłodności zwierzęcia, ale też chroni przed chorobami układu rozrodczego.
