Najczęstsze choroby serca występujące u psów
Serce występuje u wszystkich ssaków i u wszystkich pełni takie same role: pompuje krew, dzięki czemu jest ona przez naczynia krwionośne rozprowadzana do wszystkich organów ciała, a także pozwala na rozdzielenie krwi odtlenowanej i utlenowanej. Jest więc bardzo ważnym organem, którego prawidłowa praca jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Krew przecież transportuje do komórek organizmu wszystkie potrzebne substancje odżywcze, tlen, hormony, a odbiera od komórek to, co jest dla nich zbędne, czyli np. dwutlenek węgla. Niestety zdarza się, że pojawiają się zaburzenia w działaniu serca i całego układu krążenia skutkujące niewydolnością serca. Choroby takie mogą występować również u psów. Jakie choroby serca, jakie dają objawy, jak można pomóc choremu psu?. Przeczytajcie poniższe informacje. dotyczące chorób serca u psa.
Budowa i działanie serca
Serce położone jest na terenie klatki piersiowej. Ta niebywale sprawna pompa zawieszona jest na wielkich naczyniach krwionośnych i ma własny system naczyń wieńcowych. Zbudowane jest ze specjalnej tkanki mięśniowej- sercowej i tkanki łącznej tworzącej błony pokrywające serce na zewnątrz i wyściełające jamy serca. W sercu wyróżnia się cztery części: przedsionek prawy, przedsionek lewy, komorę prawą oraz komorę lewą. Przedsionki oddzielone są od siebie przegrodą międzyprzedsionkową, komory zaś- przegrodą międzykomorową. Cofaniu się krwi w sercu zapobiegają zastawki. Między prawym przedsionkiem i prawą komorą jest zastawka trójdzielna, a między lewym przedsionkiem i lewą komorą zastawka dwudzielna, zwana też mitralną. Z komór wychodzą duże naczynia krwionośne- z komory prawej tętnice płucne, a z lewej aorta. Na granicy komór i wychodzących z nich naczyń też są zastawki- półksiężycowate. Do przedsionków wlewa się krew wprowadzana przez naczynia naczynia- do prawego przedsionka odtlenowaną krew. po obiegu całego ciała wprowadzają żyły główne, a do lewego przedsionka utlenowaną krew z płuc- żyły płucne.
Serce pracuje cyklicznie, najpierw kurczą się przedsionki i krew z nich przez otwarte zastawki wpływa do komór. Wtedy zaczynają kurczyć się komory. Zastawki przedsionkowo komorowe się zamykają- słychać wtedy pierwszy ton serca, a otwierają zastawki między komorami a naczyniami z nich wychodzącymi i krew z komór wpływa do tych naczyń. Kiedy zamykają się zastawki między komorami i naczyniami słychać drugi ton serca. Serce chwilę znajduje się w stanie rozkurczu i zaczyna się nowy cykl pracy. Praca serca jest inicjowana przez układ przewodzący serca tzw. rozrusznik serca.
Rodzaje chorób serca u psów.
Choroby serca są u psów dość częste. Uważa się, że nawet co dziesiąty pies cierpi na jakieś choroby związane z układem krążenia. Mogą one dotykać psy w różnym wieku- szczenięta, psy w sile wieku, seniorów, niezależnie od płci zwierzęcia. Częściej zdarzają się u szczeniąt i psów w starszym wieku. Pewne rasy psów są szczególnie predystynowane do określonych chorób serca. Dość często choroby serca prowadzą do jego niewydolności.
Najczęstsze choroby serca spotykane u psów:
-
wrodzone wady serca
-
niedomykalność zastawki dwudzielnej serca
-
kardiomiopatia rozstrzeniowa serca
-
arytmie serca
Wrodzone wady serca u psa
Szczenię niekiedy rodzi się z określoną wadą serca. Może być ona skutkiem tego, że informacja genetyczna dotycząca serca była wadliwa- są to wady dziedziczne lub na skutek działania czynników uniemożliwiających prawidłową realizację informacji genetycznej- są to wady nabyte w życiu płodowym
Ocena częstotliwości występowania wad wrodzonych jest bardzo trudna. Wiele płodów obarczonych takimi wadami obumiera przed urodzeniem, w wielu przypadkach skutki wady nie dają wyraźnych objawów w trakcie życia zwierzęcia i wada nie jest diagnozowana. Szacuje się, że około 5 % wszystkich chorób układu krążenia jest skutkiem wad wrodzonych. Najczęstsze wrodzone wady serca to:
-
Podzastawkowe zwężenie aorty- SAS.
Aortą krew jest odprowadzana z lewej komory, więc zwężona aorta uniemożliwia odpływ właściwej ilości krwi z tej komory. Komora musi się więc mocniej kurczyć, aby wypchnąć krew. To z czasem skutkuje jej niewydolnością. Źle pracująca lewa komora nie odbiera prawidłowo krwi napływającej z krążenia płucnego, przez co część osocza z krwi przepływającej przez płuca przesiąka do płuc i w płucach pojawia się płyn. Przy małym zwężeniu objawy praktycznie nie występują. SAS najczęściej występuje u bokserów, bernardynów, labradorów, nowofunlandów, berneńskich psów pasterskich, golden retrieverów. Leczenie głównie farmakologiczne. -
Zastawkowe zwężenie tętnicy płucnej- PS.
Dotyczy problemów z odpływem krwi z prawej komory serca. Skutkiem może być niewydolność tej komory W rezultacie doprowadza do podobnych efektów jak w SAS. Leczenie głównie farmakologiczne -
Ubytki w przegrodzie międzykomorowej- VSD
Komora lewa silniej się kurczy niż prawa więc z powodu nieszczelnej przegrody międzykomorowej część krwi przedostaje się z lewej do prawej komory. Skutkiem będzie nieprawidłowy przepływ krwi w naczyniach połączonych z prawą komorą i w końcu przesącz części osocza krwi do płuc. Najczęściej dotyczy psów rasy buldog, chow-chow, beagle. Objawy mogą być ograniczone po założeniu opaski na tętnicę płucną. -
Przetrwały przewód tętniczy Botalla- PDA.
W życiu płodowym przewód Botalla łączy tętnicę płucną z aortą. Po urodzeniu powinien przestać działać. Jeśli funkcjonuje nadal, zaburza przepływ krwi w krwiobiegu płucnym i ogólnoustrojowym. Najczęściej występuje u psów ras: cavalier king charles, owczarek niemiecki, szpic miniaturowy, pudel, cocer spaniel. Możliwe leczenie operacyjne.
Objawy wad wrodzonych pojawić się mogą nawet po kilku miesiącach życia lub znacznie wcześniej. Częstym charakterystycznym objawem jest duszność i kaszel- wynika z obecności płynu w płucach. Niewydolność serca sprawia, że szczenięta są zwykle apatyczne, szybko się męczą, niekiedy pojawia się sinica- jest widoczna w szarosinej barwie języka. Szczenięta chore wolniej też przybierają na wadze.
Istotne dla ograniczenia skutków wady serca jest jej wczesne zdiagnozowanie, dlatego ważne jest badanie i osłuchiwanie serca przez lekarza, chociażby przy okazji szczepień szczeniąt. Wady wrodzone najczęściej osłuchowo manifestują się szmerem serca.
Niedomykalność zastawki dwudzielnej u psa.
Rodzaje i funkcje zastawek
W sercu występują cztery zastawki. Dwie przedsionkowo- komorowe: lewa- dwudzielna i prawa- trójdzielna, oraz dwie między komorami i naczyniami, które z komór wyprowadzają krew- zastawka aortalna i zastawka pnia płucnego. Zastawki są ruchomymi elementami serca- otwierają się i zamykają w odpowiednich fazach cyklu pracy serca. Regulują ilość i kierunek przepływającej przez serce krwi. Grube ściany komór i zamknięte zastawki na początku skurczu komór pozwalają na wytworzenie odpowiednio dużego ciśnienia krwi wyprowadzanej z serca do krwiobiegu płucnego i krwiobiegu ustrojowego.
Patologie w budowie i działaniu zastawki dwudzielnej
Nieprawidłowości w budowie i działaniu mogą dotyczyć wszystkich rodzajów zastawek, ale najczęściej dotyczą zastawki dwudzielnej. Niedomykalność rzadko bywa wadą wrodzoną, najczęściej jest wadą nabytą i ma charakter postępujący. Może być skutkiem choroby bakteryjnej wsierdzia ( błony wyściełającej jamy serca), powiększenia lewej komory serca, ale najczęściej jest skutkiem zmian zwyrodnieniowych błony budującej płatki zastawek. Dlatego choroba ta dotyka szczególnie starszych psów. szacuje się, że aż 75% psów w wieku 12 lat cierpi na niedomykalność zastawki dwudzielnej. To, czy skutki niedomykalności są łagodne, czy ciężkie zależy od wielkości otworu niedomykalności. Niekiedy niedomykalność może przez długi czas nie dawać wyraźnych objawów, czasami daje szybko objawy kliniczne wskazujące na niewydolność serca u psa. Niewydolność serca wynika z zaburzenia kierunków przepływu krwi w jamach serca i skutkuje zmniejszeniem ilości tlenu dostarczanego do tkanek, a także z czasem do obrzęku płuc. Skutkuje też powiększeniem serca.
Objawy niedomykalności zastawki dwudzielnej
Objawami niewydolności serca z powodu niedomykalności zastawki dwudzielnej są: kaszel, drastyczne zmniejszenie aktywności fizycznej, powiększanie obrysu brzucha przez zbieranie się w jamie brzusznej płynu, zaburzenia oddychania- przez zbieranie się płynu w płucach (obrzęk płuc) i przez uciskanie przez powiększone serce tchawicy, sinica języka, utrata przytomności.
Rasy psów u których niedomykalność jest częściej spotykana
Rasami psów u których częściej dochodzi do niedomykalności zastawki dwudzielnej są:
-
Jamniki,
-
pudle,
-
chihuahua,
-
yorkshire terrier,
-
cavalier king charles spaniel
-
inne małe rasy.
Rzadziej występuje u psów ras większych np. u owczarków niemieckich, spotykana jest też u kotów.
Diagnozowanie niedomykalności zastawki dwudzielnej u psa
Lekarz weterynarii przeprowadzi cały szereg badań, aby ustalić przyczyny objawów niewydolności serca u psa. Najprawdopodobniej przeprowadzi
- Badanie osłuchowe- szmer serca po lewej stronie ciała może być wskazówką do wyboru dalszych badań diagnostycznych
- RTG klatki piersiowej- serce z niedomykalną zastawką zwykle jest powiększone, co widać na zdjęciu rentgenowskim
- Echo serca (USG serca)- jeśli jest niedomykalność zastawki, pokaże powiększenie lewej części serca, a USG dopplerowskie pokaże nieprawidłowy przepływ krwi przez serce.
- EKG- może w przypadku zaburzeń rytmu serca sugerować jego powiększenie.
- Morfologia i biochemia krwi
- Pomiary ciśnienia krwi
Leczenie i rokowania przy niedomykalności zastawki u psa
Kiedy lekarz zdiagnozuje niedomykalność zastawki zaleca odpowiednią terapię. Jeśli niedomykalność jest małego stopnia, zwykle nie wymaga farmakologicznego leczenia, tylko właściwej diety nie dopuszczającej do nadwagi psa i ograniczenie jego aktywności ruchowej. Oczywiście stan psa musi być regularnie kontrolowany przez lekarza weterynarii.
Jeśli niedomykalność jest znacznego stopnia, zwykle rozpoczyna się przewlekłe, do końca życia psa trwające leczenie farmakologiczne kontrolujące niewydolność serca. Odbywa się ono zwykle w warunkach domowych. Jeśli niewydolność serca ulegnie zaostrzeniu pies może wymagać tlenoterapii i wlewów dożylnych w warunkach szpitalnych.
Na świecie są już przeprowadzane operacje pozwalające na poprawę wadliwej zastawki. Na razie nie dają spektakularnie dobrych wyników. W Polsce są one drogie i mało dostępne.
Co może zrobić opiekun psa chorego na serce?
Opiekun psa powinien regularnie podawać leki (pies zwykle ich nie chce zjeść), dbać o odpowiednią dietę- podawać karmę weterynaryjną dostosowaną do potrzeb zwierzęcia w określonej fazie choroby. Karma taka pozwala na odpowiednią podaż substancji odżywczych, kalorii i składników mineralnych (zwykle zawiera obniżoną ilość sodu). W przypadku obrzęków lekarz poleci ograniczenie ilości podawanej psu wody. Konieczne są regularne kontrolne wizyty u lekarza weterynarii. Aktywność ruchową ograniczamy, ale nie rezygnujemy z niej całkowicie.
Ciężka niewydolność serca nie rokuje dobrze. Badania statystyczne pokazują, że aż 80 % psów umiera w ciągu 2 lat od wystąpienia objawów, postawienia diagnozy i rozpoczęcia leczenia. Psy nie leczone żyją po wystąpieniu objawów o rok krócej.
[category,185]
Kardiomiopatia rozstrzeniowa serca
Na czym polega kardiomiopatia rozstrzeniowa i jakie są jej przyczyny
Jest to choroba bardzo groźna, na szczęście stosunkowo rzadka. Szacuje się, że około 1 % psów cierpi na to schorzenie. Kardiomiopatia rozstrzeniowa polega na powiększeniu objętości lewej, a czasem także prawej komory, ścieńczeniu ścian komór i zmniejszeniu ich kurczliwości. Zwykle rozciągnięte ściany serca powodują też niedomykalność zastawek. Następuje wzrost ciśnienia żylnego. Takie zmiany w budowie i działaniu serca prowadzą do spowolnienia krążenia krwi i niewydolności serca. Choroba ta może być uwarunkowana genetycznie (30- 50 % przypadków) lub nabyta. W tym drugim przypadku przyczynami mogą być stany zapalne, choroby autoimmunizacyjne, choroby metaboliczne.
Rasy psów predystynowane do kardiomiopatii
Rasy psów predestynowane do tego schorzenia to rasy duże i olbrzymie takie jak:
-
dobermany,
-
wilczarze irlandzkie,
-
dogi niemieckie,
-
nowofunlandy,
-
boksery
Może wystąpić też u ras średnich np. spanieli.
Przebieg i objawy choroby
Kardiomiopatia rozstrzeniowa przebiega przez długi czas bezobjawowo. Jest to etap przedkliniczny trwający zwykle około 5 lat. Z powodu braku objawów choroba w tym stadium właściwie nie jest diagnozowana. Mogą na nią wskazywać pewne zmiany w holterowskim monitoringu EKG, czy niewielkie zmiany w czynności skurczowej lewej komory obserwowane w przeprowadzanym echu serca. Nie są to jednak zmiany specyficzne tylko dla początkowej fazy kardiomiopatii. Czasem zdarza się w tej fazie częstoskurcz komorowy lub migotanie komór prowadzące do śmierci psa. Drugi etap- kliniczny następuje kiedy choroba znacznie się rozwinie. Pojawiają się wtedy objawy takie jak:
- duszność
- spłycenie i przyśpieszenie oddechów
- obrzęk płuc
- apatia
- niechęć do wysiłku fizycznego
- nietolerancja aktywności fizycznej
- powiększony obrys brzucha
- utrata apetytu i spadek wagi ciała.
Diagnozowanie kardiomiopatii u psa
Diagnozowanie kardiomiopatii u psa praktycznie może nastąpić dopiero w fazie klinicznej. Większość objawów jest charakterystyczna również dla innych chorób serca. Diagnozę rozpoczyna się od tego, że lekarz weterynarii przeprowadzi wywiad z opiekunem psa. Wykonuje się też badania krwi w celu wykluczenia innych chorób np. infekcyjnych. Wykonuje się RTG klatki piersiowej- na kardiomiopatię może wskazywać powiększony obrys serca i płyn w płucach. Najważniejszym badaniem jest echo serca,czyli usg serca. Zwykle jest to USG dopplerowskie, pozwalające na ocenę skurczów serca, jego wielkości i kształtu, grubości ścian komór, a także przepływu krwi przez serce.
Leczenie i rokowania w przebiegu kardiomiopatii u psa
Ponieważ diagnoza jest postawiona dopiero w fazie klinicznej przebiegu choroby, czyli kiedy pojawiają się objawy, rokowania nie są pomyślne. Często bowiem dochodzi do niewydolności serca. Wdraża się wtedy leczenie farmakologiczne, podaje odpowiednią karmę weterynaryjną. Opiekun powinien zapewnić psu z niewydolnością serca regularne podawanie leków, kontrole lekarskie oraz ograniczoną aktywność fizyczną psa. Jeśli potrzeba, stosuje się wlewy dożylne. Leczenie poprawia komfort życia zwierzęcia i przedłuża je o około 2 lata. Czasami jednak pies umiera znacznie szybciej.
Arytmia serca u psa
Co to jest arytmia, jakie są jej rodzaje i przyczyny
Arytmia to choroba serca u psa polegająca na niemiarowej pracy serca. Niekiedy serce pracuje szybciej, niekiedy spowalnia. Jest to wynik nieprawidłowego działania układu przewodzącego serca. Układ ten generuje z odpowiednią częstotliwością impulsy elektryczne wywołujące skurcz najpierw przedsionków, potem komór serca. Istnieją różne rodzaje arytmii: arytmia zatokowa, bradykardia zatokowa, bloki zatokowo-przedsionkowe, bloki przedsionkowo- komorowe, migotanie przedsionków, częstoskurcz komorowy. Każdy rodzaj arytmii może mieć różne przyczyny, objawy i rokowania. Przyczyny nieprawidłowej elektrycznej pracy serca mogą wynikać z nieprawidłowości układu przewodzącego, ale mogą być skutkiem innych chorób kardiologicznych, czy nawet chorób pozasercowych np. nowotworowych, czy o podłożu hormonalnym.
Arytmia może pojawić się właściwie u każdego psa, ale psy takich ras jak boksery i owczarki niemieckie są szczególnie predystynowane do tej choroby.
Objawami arytmii są nagłe zasłabnięcia, apatia, osłabiona wydajność ruchowa, a nawet omdlenia. Psy cierpiące na to schorzenie maja też zmienny apetyt.
Diagnozowanie arytmii u psa.
Lekarz weterynarii przede wszystkim przeprowadzi badanie osłuchowe serca oraz zmierzy tętno na tętnicy udowej. Następnie przeprowadzone zostanie badanie EKG, często lekarz zaleca monitoring holterowski, trwający nawet kilka dni pomiar EKG dzięki małemu aparatowi przyklejonemu do ciała zwierzęcia. Pozwoli ustalić pracę serca w warunkach domowych, w trakcie wysiłku i w czasie spoczynku. Badanie takie umożliwi wykrycie nawet niewielkich lub napadowych arytmii. Pomocne jest też wykonanie echa serca
Leczenie arytmii
Każdy pies z arytmią powinien być zbadany przez lekarza weterynarii. Nie wszystkie rodzaje arytmii muszą być leczone farmakologicznie, nie wymagają farmakologii arytmia zatokowa i bloki zatokowo- przedsionkowy i przedsionkowo- komorowy. Wszystkie pozostałe przypadki wymagają umiarowienia pracy serca przy pomocy odpowiednich leków. Niekiedy ich działanie jest nie skuteczne, wtedy istnieje możliwość przeprowadzenia zabiegu kardiowersji, a czasem bardziej skomplikowanej ablacji. Rolą opiekuna jest regularne podawanie przepisanych leków i przyprowadzanie psa do kontroli lekarskiej, oraz stosowanie zaleceń lekarza co do diety i intensywności wysiłku fizycznego jakiemu może być poddawany pies chory na serce.
[category,201]
Podsumowanie chorób serca u psa
Powyższe informacje nie wyczerpują informacji o wszystkich chorobach serca u psów. Większość z nich to choroby serca dające podobne objawy, Należą do nich kaszel, nietolerancja wysiłkowa, duszność, spłycenie oddechu, sinica języka, omdlenia. Każdy niepokojący właściciela objaw chorobowy wymaga konsultacji lekarskiej i odpowiedniego badania. Jeżeli to możliwe dobrze jest leczyć psa chorego na serce pod kierunkiem weterynarza kardiologa. Dzisiejszy postęp medycyny umożliwia dość precyzyjną i szybką diagnozę psa chorego na serce. Lekarze dysponują aparaturą do przeprowadzenia badania EKG i echa serca- kluczowych badań dla ustalenia diagnozy kardiologicznej. Wtedy można zastosować odpowiednie leczenie. Nie do przecenienia jest rola opiekuna- wnikliwego obserwatora zachowania swojego pupila. Wysiłek lekarza i troskliwa opieka właściciela pozwolą na polepszenie komfortu życia psa z niewydolnościa serca, wydłużenie jego życia, a w przypadku pewnych chorób kardiologicznych na wyleczenie.
